W dniu 2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Dzień ten został ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 2007 roku dla podnoszenia świadomości społecznej i propagowania wiedzy na temat tego zaburzenia.

Obchody Światowego Dnia Świadomości Autyzmu pozwalają na poznanie a jednocześnie  uwrażliwienie na problemy oraz potrzeby osób ze spektrum autyzmu. Jest to doskonała okazja dla nas wszystkich, by kształtować w sobie postawy tolerancji, otwartości i szacunku wobec drugiej osoby. Zachowania niektórych ludzi mogą wydawać się nam dziwne, mogą budzić w nas niepokój i niezrozumienie. Często dokonujemy błędnej analizy oraz oceny zachowania, bo osoba wychodzi poza normy naszego postrzegania rzeczywistości. Jedną z takiej grupy osób potrzebujących większego zrozumienia i atencji z naszej strony są osoby ze spektrum autyzmu, które także czują, myślą, analizują, przeżywają, posiadają rodzinę i określoną historię.

W Środowiskowym Domu Samopomocy w Marcinkowie, gościliśmy nauczycielki z Zespołu Placówek Edukacyjnych w Olsztynie. Panie Justyna Dowiedczyk i Katarzyna Wasiak na co dzień pracują nad wychowaniem i rozwojem młodych osób ze spektrum autyzmu. Poprzez prezentację, warsztaty oraz filmiki ukazujące codzienne problemy ludzi „autystycznych”, dowiedzieliśmy się wielu przydatnych rzeczy, dzięki którym jest nam łatwiej zrozumieć ich często nietypowe zachowania. Czego się tak naprawdę nauczyliśmy?

Czym jest autyzm

To całościowe zaburzenie neurorozwojowe, w którym wszystkie sfery funkcjonowania nie rozwijają się prawidłowo. Oznacza to, że w okresie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego dochodzi do zaburzeń w kształtowaniu funkcji mózgu. Autyzm nie jest chorobą, ale innym sposobem postrzegania świata i myślenia.

Czym się objawia

Autyzm u każdej osoby objawia się trochę inaczej, dwie osoby z taką samą diagnozą mogą mieć bardzo różne zachowania i możliwości. Dlatego mówimy o spektrum zaburzeń – od łagodnych objawów do takich, które bardzo wpływają na wszystkie sfery życia. Przejawami autyzmu mogą być m.in. problemy w nawiązywaniu kontaktu wzrokowego, brak lub osłabienie reakcji na bodźce dźwiękowe, zwłaszcza na wołanie po imieniu, może także występować nadwrażliwość na dotyk, światło i dźwięk. Warto wiedzieć, że, objawy autyzmu dotyczą głównie nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi, umiejętności komunikowania się i przywiązania do schematów. Osoby z autyzmem w wielu sytuacjach mogą nie rozumieć zachowania innych ludzi i ciężko nawiązywać im zwykły, swobodny kontakt. Nie oznacza to, że wolą być samotne. Nawet osoby z autyzmem, które wydają się nie zauważać bliskich, mają takie same potrzeby nawiązywania relacji. Część osób z autyzmem nie mówi, używa innych form komunikacji np. gesty, wskazywanie obrazków w specjalnych książkach do komunikacji, pisanie. Te osoby, które świetnie posługują się mową wysławiają się w sposób, który czasem może wydawać się usztywniony, albo nieadekwatny do sytuacji.

Spotykamy osobę z autyzmem. Jak się wtedy zachować?

Osoby z autyzmem należy traktować zwyczajnie, one po prostu potrzebują trochę więcej czasu, żeby zrozumieć o co chodzi, kiedy się do nich mówi. Nie rezygnować, kiedy natychmiast nie odpowiadają. One słyszą i najczęściej świetnie rozumieją, pomimo tego, iż może się wydawać, że nie zwracają na nas  uwagi. Nie należy się z nich śmiać i traktować, jakby ich nie było – np. komentując ich zachowania stojąc tuż obok. Osoby ze spektrum często potrzebują, żeby mówić trochę wolniej, patrząc tylko na nich, najlepiej „prosto w oczy”. Powtarzając – w przypadku braku zrozumienia. Nie bójmy się, nie uciekajmy – nawet jeśli zachowują się nieco inaczej, czasem nawet dość dziwnie i niezrozumiale. Uśmiechnijmy się do nich i spróbujmy zrozumieć ich „inność” – taki mały gest, a tak dużo korzyści dla każdej ze stron! Poszerzając swoją wiedzę nt. spektrum autyzmu będziemy w stanie lepiej zrozumieć odmienne zachowania, zareagować adekwatnie do sytuacji. Zwiększenie świadomość pozwoli nam kształtować odpowiednie postawy i zachowania w stosunku do takich osób, a także zmieniać sposób ich postrzegania w społeczeństwie.  Dlatego warto wiedzieć więcej – wiesz więcej, jesteś w stanie pomóc i lepiej zrozumieć problemy dotykające autystów.